โรคชิคุนกุนยา

ด่วน!!! โรคชิคุนกุนยา ระบาดหนักในเขตพื้นที่ภาคใต้ สถานการณ์ปัจจุบัน หาดใหญ่เจอแล้ว 34 ราย!!! ยังไม่นับรายที่ไม่ได้รับการวินิจฉัย

พื้นที่หาดใหญ่ ถ้าเจอคนไข้ให้โทรแจ้งเจ้าหน้าที่มาฉีดยุงบริเวณบ้านที่มีผู้ป่วย เบอร์ 074-200125

โรคชิคุนกุนยา หรือที่ชาวบ้านทางจังหวัดภาคใต้มักเรียกว่า โรคไข้ญี่ปุ่น หรือ โรคไข้คุณย่า จัดเป็นโรคที่กลับมาระบาดซ้ำ (re-emerging disease) โรคนี้เกิดจากเชื้อไวรัสชิคุนกุนยา (Chikungunya virus, Buggy Creek หรือ CHIKV) มียุงลายเป็นพาหะ เช่นเดียวกับไข้เลือดออก

อาการของโรค โรคชิคุนกุนยา มีลักษณะอาการของโรคใกล้เคียงกับโรคไข้เลือดออก แต่มีลักษณะที่แตกต่าง คือ โรคชิคุนกุนยาจะมีการแสดงออกของโรคเกี่ยวข้องกับการปวดข้อเล็กๆ และไม่มีอาการเลือดออกเหมือนในโรคไข้เลือดออกเดงกี

* ผู้ป่วยจะมีอาการไข้สูงเฉียบพลัน (38-40 °C) ปวดศีรษะมาก คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย อาการไข้จะลดลงภายในเวลา 2-3 วัน

* ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะมีอาการปวดข้อ โดยเฉพาะข้อเล็กๆ เช่น ข้อมือ ข้อนิ้วมือ ข้อเท้า ข้อนิ้วเท้า ลักษณะของอาการปวดข้อ จะเปลี่ยนตำแหน่งไปเรื่อย (migratory polyarthritis) บางครั้งจะอักเสบบวมแดง และเจ็บจนกระทั่งไม่สามารถขยับข้อได้ อาการปวดข้อมักจะหายภายใน 1-12 สัปดาห์ (โดยปกติ) หรือบางรายอาจมีอาการปวดข้อเกิดขึ้นได้อีกภายใน 2-3 สัปดาห์ต่อมา และมีอาการอยู่ได้นานเป็นเดือนหรือเป็นปี

*** สำหรับอื่นๆ ที่อาจพบได้บ้าง คือ อาการเป็นผื่นบริเวณลำตัวและแขนขา มักไม่คัน หรืออาจมีผื่นขึ้นที่กระพุ้งแก้มและเพดานปาก ซึ่งผื่นเหล่านี้จะหายไปได้เองในเวลา 7-10 วัน

อาการแทรกซ้อนที่พบได้บ้างจะพบอาการที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาท หัวใจ และทางเดินอาหาร ซึ่งจะพบในผู้ป่วยน้อยราย ความผิดปกติดังกล่าวข้างต้น อาจจะเกิดหลังจากผู้ป่วยหายจนเป็นปกติแล้ว

การรักษา ไม่มีการรักษาจำเพาะ ใช้การรักษาตามอาการ โดยเฉพาะอาการปวดข้อ กินยาแก้ปวด เพื่อลดไข้ (ห้ามกิน ยาแอสไพรินลดไข้ เนื่องจากจะทำให้เกิดเลือดออกได้ง่ายขึ้น) และเช็ดตัวด้วยน้ำสะอาดเป็นระยะเพื่อช่วยลดไข้ รวมทั้งให้ผู้ป่วยดื่มน้ำและนอนหลับพักผ่อนให้พอเพียง

ความแตกต่างระหว่างไข้เดงกี (Dengue fever : DF) กับการติดเชื้อ chikungunya

1.ภาวะไข้สูงในชิคุนกุนยามักจะเกิดขึ้นฉับพลันกว่าในไข้เลือดออกเดงกี

2.ระยะของไข้สั้นกว่าในไข้เดงกี ผู้ป่วย chikungunya จะมีระยะไข้สั้นเพียง 2 วัน แต่ในไข้เดงกีส่วนใหญ่ไข้ลงใน 4 วัน

3.พบอาการปวดข้อร่วมกับข้ออักเสบบวมแดงในชิคุนกุนยามากกว่าไข้เดงกี

4.การตรวจพบจุดเลือดได้ที่ผิวหนังได้ทั้งไข้เดงกีและชิคุนกุนยา แต่เมื่อเปรียบเทียบการพบจุดเลือดออกจากการทดสอบทูนิเกต์จะพบในชิคุนกุนยาน้อยกว่า ไข้เดงกี

5. พบผื่นที่มีลักษณะวงขาวๆ ( convalescent petechial rash) ในชิคุนกุนยาน้อยกว่า ไข้เดงกี

ข้อมูลจาก อาจารย์นัฏฐเนศวร์ ลับเลิศลบ ภาควิชาสุขวิทยาเขตร้อน คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล